Nationaal Park De Alde Feanen

Provincie(s)

Friesland

Status

Nationaal park sinds 26 april 2006

Oppervlakte

4.000 ha

Landschap

Laagveenmoeras

Laagveenmoeras vol afwisseling

In het hart van Friesland, te midden van een aantal pittoreske dorpjes en niet ver van Leeuwarden, Drachten en Heerenveen, ligt een van de grootste moerasgebieden van West-Europa. Nationaal Park De Alde Feanen is ontstaan door weersveranderingen tijdens de laatste twee ijstijden, maar gevormd door de mens. Het resultaat is een rijke, afwisselende natuur waar je honderden planten en vogels bewondert. Met weids open water, verschillende rietlanden, struwelen, ruigten, petgaten en moerasbossen verken je dit nationale park het beste vanaf het water. Maar ook vanaf de kant, al fietsend of wandelend, kijk je je ogen uit.

Download factsheet

Leven in, op en bij het water

Elk deel van het laagveenmoeras heeft zijn eigen bewoners. Het open water is het domein van verschillende vissoorten zoals de brasem. Hoewel die zich - net als de zeelt, baars en snoek - ook helemaal thuis voelt in afgesloten wateren als sloten en vaarten. Waar vissen zijn, zijn vogels. Zo vind je de fuut, aalscholver en blauwe reiger in of vlak bij dezelfde wateren, op zoek naar een lekker maal. De uitgestrekte rietvelden vormen een prima onderkomen voor allerlei moerasvogels en de bloemrijke, natte graslanden zijn een uitstekend broedgebied voor weidevogels. De grotere plassen fungeren in het najaar en winter als belangrijke rust- en pleisterplaatsen voor duizenden eenden zoals de smient, wilde eend, krakeend, kuifeend en tafeleend. Als het water tenminste niet dichtvriest. Zeldzame vogelsoorten als de purperreiger of roerdomp kun je hier met een beetje geluk ook ontdekken.

Van petgatenlandschap naar nieuw moeras

Door stijgende temperaturen, vochtige westenwinden en veel neerslag groeide het veen hard zo'n 3500 jaar geleden. Er was toen nog weinig water te bekennen. Dit veranderde rond het jaar 1700: men ontdekte dat gedroogd veen goed dienst kon doen als brandstof. Het afgraven van veen begon. Het landschap veranderde drastisch en grote delen van het gebied raakten overstroomd. De vervening ging door tot in de 19e eeuw. Een troosteloos cultuurlandschap bleef uiteindelijk over, met donkere vaarten, vergraven percelen en vrijwel geen begroeiing. Totdat de natuur spontaan weer de controle overnam van dit "Unlân", land dat vaak onder water staat. Het transformeerde van een petgatenlandschap naar een nieuw, levendig laagveenmoeras.

Nationaal Park De Alde Feanen vanaf de sup

Voor de mooiste plekken trotseer je het water

Uitgestippelde routes voor kano's of stand-up paddle-boards brengen je op plekken die andere vaartuigen niet kunnen bereiken. En laten dat nu vaak de mooiste plekken in dit gebied zijn. Geen behoefte aan een sportieve activiteit? Ga dan mee op excursie. Een elektrische fluisterboot brengt je ook naar die mooie plekken waar je anders niet komt. Of huur een elektrische sloep en ga zelf op pad. Het grootste deel van het park is vrij bevaarbaar, maar kijk wel goed uit naar de gele boeien met blauwe vogelrustgebied stickers. Blijf uit deze zones weg, zodat trekvogels hier goed kunnen aansterken.

Oeroude ambachten van het gebied

Rietsnijden en vissen met fuiken en netten vormen door de eeuwen heen de meest karakteristieke activiteiten in het gebied. Vandaag de dag worden deze oeroude ambachten nog steeds uitgevoerd. Dat gebeurt op bescheiden schaal. Een enkele beroepsvisser vist hier nog met fuiken of netten en in de wintermaanden wordt er nog steeds riet gesneden. Zo blijft het bijzondere karakter van dit wonderschone cultuurlandschap voortbestaan.